Arıcılık ve bal üretimi ile ilgili sizlerden çok soru alıyoruz. Biz de bu soruların yanıtını bulmak için işin ehline ulaştık. Hayatının merkezine ada yaşantısını ve kovanlarını koymuş biriyle mini bir röportaj yaptık.
Gökhan Küçüközen, 1977 yılından bu yana Gökçeada’da Eski Bademli’de yaşıyor ve son 11 yıldır da burada organik sertifikalı bal üretiyor. Peki “geri kalan onca senede ne yaptı” diye düşünebilirsiniz ? Küçüközen, arıcılıktan önce yıllarca profesyonel olarak futbol oynamış. Sakatlık nedeniyle kariyeri sonlanınca da Gökçeada’da arıcılığa başlamış.
“Organik bal” başlığında bir çok birinciliği ve ödülü olan Küçüközen’e maliyetlerden, tavsiyelere kadar sorularımızı sıraladık. Kendisi de, herkesin anlayacağı bir dille bunları yanıtladı.
Arıcılığa Giriş 101 Dersi için buyrun yanıtlara…
Aırıclığa nasıl başladınız ?
Futbolu bıraktıktan sonra bir şeyler yapmam gerekiyordu. Bir arkadaşım arıcılık yapmamı tavsiye etti, “rahat edersin” dedi. Yalan söylemiş 🙂
Neden yalan söylemiş?
Çünkü arılar yeni doğmuş bir bebek gibiler… Siz bebeğe nasıl bakarsınız; altını değiştirirsiniz, gazını alırsınız, yemek verirsiniz. Böyle ilgi isteyen bir canlı arı.. Hiç arkanızı dönmeye gelmiyor. Yani kovana en az haftada bir kere bakmanız gerekiyor.
Arıcılığa başlayacak biri kaç kovanla başlamalı ?
En fazla üç kovanla başlaması gerekiyor. Neden? Çünkü açıp kontrol etmesi lazım, takip etmesi lazım sürekli… Bir de eski bir arıcının yanında staj görürse çok yararlı olur. Çünkü arıcılıkta tecrübe kazanmak 3 – 4 sene sürüyor. Bu arada ben 11 senedir arıcılık yapmama rağmen halen “arıcıyım” diyemiyorum. Her sezonda yeni bir şey öğreniliyor çünkü…
Gökhan Küçüközen yakın zamanda ana kraliçe yetiştirmeye de başlamış. Bunun nedenini de şöyle açıklıyor;
Kraliçe arı yetiştirmeye başladım çünkü kovanlardaki ana kraliçeler çeşitli nedenlerle ölebiliyorlar. Böyle olunca doğal yollardan kovanın kendine kraliçe üretmesi ve yeniden işlerlik kazanması 71 gün sürüyor. Bu da kovanın tüm sezonu kapatması demek.
Bunun olmaması için yetiştirdiğim kraliçe arıları böyle anasız kovanlara yerleştiriyorum. 2 – 3 gün içinde de kovan normal işleyişine geri dönüyor. Yani 69 gün kar yapmış oluyorsunuz. Bu arıcılığın olmazsa olmazlarından bir tanesi… Tabi yeni başlayanlar kraliçe arı yetiştiremez belki ama böyle durumlarla karşılaşırlarsa kraliçe arı satın alabilirler. ( Kraliçe arı fiyatı Gökçeada’da 40 – 50 TL arasında )
İyi bal nasıl anlaşılır?
Öncelikli olarak tüketicinin güvenilir üreticiden alım yapması gerekiyor. Üreticiye güvenmesi gerekiyor.
Bir de tüketiciye tavsiyem; çok koyu balla karşılaştıkları zaman almasınlar. Çünkü ilk süzümden sonra bal donar. Öyle bir donar ki çay kaşığını batırın, kaşık yamulur. Bazı üreticiler bu noktada, balı hızlı çözebilmek için, donmuş balın içinde bulunduğu kavanozu kaynar suya koyma yoluyla çözüyor. İşte o bal koyulaşır. Ben nasıl yapıyorum; çok kısık ateşte balı çözüyorum.
Arıcılığa sıfırdan başlamanın maliyeti nedir ?
Yöreden göre değişir tabi ama Gökçeada’da arılı bir çıta 50 TL… Bir kovanda 10 çıta olacağını düşünürsek, 100 tl de kovanın fiyatı eder 600 TL… Ekipmanı ( Koruma kıyafeti, süzme aletleri ) ile birlikte 1100 TL… 3 kovanla başlanacağı için yeni başlayan bir aracıya toplam 2500 TL gibi bir maliyet getiriyor.
Peki ne kadar kazanır?
İşte o doğaya bağlı… Gökçeada’da bal dönemi temmuz ağustos arasıdır. Bu arada yağacak yağmur, çiçeklerin özünü yıkar. Sezon verimsiz olur. Ama her şey yolunda giderse bir kovandan 15 kg kadar bal alınır. ( Gökçeada’da organik sertifikalı balın kilosu 80 tl ila 100 tl arasında fiyatlara satılıyor. Artvin’de ise kilosu 300-350 TL arasında… )
Yeni başlayanlara ne tavsiye dersiniz?
Acele etmesinler hiçbir şey için… “Ben bu şu kadar kazanacam, işimi gücümü bırakayım ben bu işi yapayım” derse yanlış yapar. Mutlaka bir ek geliri olması lazım… Çünkü bu iş tecrübe işi… Mesela burayı gören kişilerden bir kaçı 30 – 40 kovanla bu işe başladılar. Ama yapamadılar; arılara bakamadılar, öldürdüler. Bu işte, her işte önce öğrenmek sonra büyütmek gerekiyor.
Gökhan Küçüközen’in Bal Çiftliğinin Facebook adresi…
